1   Білімге дүние жарық, білімсіздің күні кәріп.
      Для учёного мир светел, для невежды мир тёмен.

 2   Жердің сәні – егін, ердің сәні – білім.
      Красота земли – посевы, красота человека – знания.

 3   Оқу – білім бұлағы, бiлiм – өмір шырағы.
      Учение – родник знаний, знания – свеча жизни.

 4   Күш – білімде, білім – кітапта.
      Сила – в знании, знания – в книгах.

 5   Көп оқыған білмейдi, көп тоқыған біледі.
      Не много прочитавший знает, а много усвоивший.

 6   Білек бірді, білім мыңды жығады.
      Сильный победит одного, учёный – тысячу.

 7   Кісінің көркі киім емес – білім.
      Человека украшает не одежда, а знание.

 8   Наданмен дос болғанша, кітаппен дос бол.
      Чем с неучем водиться, лучше с книгой подружиться.

 9   Көп жасаған білмейді, көп көрген біледі.
      Не много проживший знает, а много видевший.

10   Шала молда дін бұзар.
       Малограмотный мула веру разрушит.

11   Ақыл азбайды, білім тозбайды.
       Ум не истощается, знание не изнашивается.

12   Жастың шақта алған білім тасқа салған ою сияқты.
       В молодости полученные знания подобны высеченному на камне орнаменту.

13   Екпей егін шықпас, үйренбей білім жұқпас.
       Если не сеять, урожай не взойдет, если не учиться, знания не наберутся.

14   Ақыл байлық – тозбас байлық.
       Богатство мудростью – богатство, которое не изнашивается.

15   Білегі жуан бірді жығады, білімі жуан мыңды жығады.
       У кого сильная рука, тот одолеет одного, у кого большие знания, тот может одолеть тысячи.

16   Алтын шірімес, ақыл арымас.
       Золото не разрушается, мудрость не истощается.

17   Оқыған – күн, оқымаған – түн.
       Ученье – свет, неученье – тьма.

18   Жердің сәні – егін, ердің сәні – білім.
       Красота земли – посев, красота мужчины – знание.

19   Түйедей бойың болғанша, түймедей ойың болсын.
       Чем у тебя будет рост с верблюда, лучше пусть будет ум с пуговицу.

20   Қарғыстың ең жаманы – өзің білме, білгеннің тілін алма.
       Самое худшее проклятие, что сам не знаешь и не прислушиваешься к речи знающего.

21   Ақылдыға ерсең, адаспайсың.
       Если к мудрому прислушиваешься, не заблудишься.

22   Қатты жерге егін шықпас, қанғыған басқа білім жұқпас.
       На твердой земле посевы не взойдут, в глупую голову знания не войдут.

23   Әйел мен ерді бала қосады, халықты дана қосады.
       Ребёнок укрепляет супругов единство, мудрец укрепляет народа единство.

24   Ашу – дұшпан, ақыл – дос, ақылыға ақыл қос.
       Гнев – враг, ум – друг, к своему уму ещё ума прибавь.

25   Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды.
       Когда друзей много – враг не страшен, когда ума много – спор не страшен.

26   Ақымаққа арнап заң жазылмас.
       Дураку предназначенный закон не пишется (Дуракам закон неписан).

27   Білімсіз адамның сөзі білектей, білімді адамның сөзі жібектей.
       Слово невежды как угроза звучит, слово мудреца как шёлк шелестит.

28   Ақылдының сөзі қыска, айта қалса – нұсқа.
       Умного речь коротка, да каждое слово поучительно.

29   Ақымақтың ақылы білегінде, ақылдының ақылы жүрегінде.
       Глупого ум – в кулаке, мудрого ум – в сердце.

30   Ақылды мақтанса – істі тындырар, ақымақ мақтанса – аяғын сындырар.
       Умный похвалился – дело сделает, глупый похвалится – ногу сломает.

31   Ақылды адам ақымақтан да бірдеңе үйренеді.
       Умный и у дурака чему-то учится.

32   Адамға ақыл көптік қылмайды.
       Для человека слишком много ума не бывает.

33   Ақылсыз достан ақылды дүшпан артық.
       Чем глупый друг, лучше умный недруг.

34   Адам ақылымен бай, жер дақылымен бай.
       Богата земля, если хлеб вырастает, богат человек, коль умом обладает.

35   Ерінбей еңбек қыл, жалықпай өнер біл.
       Без лени трудись, без устали учись.